Świadczenia rodzinne

Świadczeniami rodzinnymi są:

• zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
• świadczenia opiekuńcze (zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy i świadczenie pielęgnacyjne),
• zapomoga wypłacana przez gminy, na podstawie art. 22a,
• świadczenia wypłacane przez gminy, na podstawie art. 22b,
• jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (tzw. becikowe),
• świadczenie rodzicielskie (wejdzie w życie z dniem 01.01.2016 r.),

do których prawo nabywa się w sposób określony w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 114 z późn. zm.).

Poszczególne świadczenia rodzinne mają różny charakter: w większości wypłacane są na określony czas (okres zasiłkowy), ale również jednorazowo (dodatek z tytułu urodzenia dziecka, jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka) lub raz w ciągu pewnego okresu (dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego). Część z świadczeń rodzinnych występuje samoistnie (zasiłek rodzinny, jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy i świadczenie pielęgnacyjne), natomiast otrzymanie dodatków do zasiłku rodzinnego uzależnione jest od posiadania prawa do zasiłku rodzinnego.

Ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ich wypłata następują odpowiednio na wniosek małżonków, jednego z małżonków, rodziców, jednego z rodziców, opiekuna faktycznego dziecka, opiekuna prawnego dziecka, rodziny zastępczej niezawodowej, osoby uczącej się, pełnoletniej osoby niepełnosprawnej lub innej osoby upoważnionej do reprezentowania dziecka lub pełnoletniej osoby niepełnosprawnej, a także osób, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny.

Przyznawanie świadczeń rodzinnych, uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego – z wyjątkiem świadczenia pielęgnacyjnego oraz zasiłku pielęgnacyjnego, które przysługują niezależnie od wysokości dochodów uzyskiwanych przez rodzinę.

Osoba mająca prawo do zasiłku rodzinnego może ubiegać się o następujące dodatki:

• Dodatek z tytułu urodzenia dziecka.
• Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego.
• Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka.
• Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej.
• Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego.
• Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
• Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego.

Osoba mająca prawo do zasiłku rodzinnego może ubiegać się o następujące dodatki:

• Dodatek z tytułu urodzenia dziecka.
• Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego.
• Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka.
• Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej.
• Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego.
• Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
• Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego.

Świadczenia rodzinne przysługują: obywatelom polskim oraz cudzoziemcom:

• do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
• jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym,
• przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy (…), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• posiadającym kartę pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”, z wyłączeniem obywateli państw trzecich, którzy uzyskali zezwolenie na pracę na terytorium państwa członkowskiego na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, obywateli państw trzecich przyjętych w celu podjęcia studiów oraz obywateli państw trzecich, którzy mają prawo do wykonywania pracy na podstawie wizy.

Świadczenia rodzinne przysługują osobom, wyżej wymienionym, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba, że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:

• dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
• dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
• osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
• pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;
• osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:
  • rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
  • ojciec dziecka jest nieznany,
  • powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
  • sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;
• członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje:

• matce albo ojcu dziecka,
• opiekunowi faktycznemu dziecka, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia,
• rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia,

• osobie, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje ojcu dziecka w przypadku:

• skrócenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego na wniosek matki dziecka po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka,
• śmierci matki dziecka,
• porzucenia dziecka przez matkę.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje przez okres:

• 52 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka;
• 65 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub objęcia opieką dwojga dzieci;
• 67 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia trojga dzieci lub objęcia opieką trojga dzieci;
• 69 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia czworga dzieci lub objęcia opieką czworga dzieci;
• 71 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub objęcia opieką pięciorga i więcej dzieci.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje od dnia:

• porodu – w przypadku gdy o świadczenie ubiega się matka dziecka;
• objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia – w przypadku  opiekuna faktycznego dziecka i rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej;
• przysposobienia dziecka, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia – w przypadku osoby, która przysposobiła dziecko.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje w wysokości 1000,00 zł miesięcznie, jednakże:

• w razie urodzenia dziecka przez kobietę pobierającą zasiłek dla bezrobotnych lub w ciągu miesiąca po jego zakończeniu, lub w okresie przedłużenia zasiłku dla bezrobotnych – świadczenie rodzicielskie przysługuje jednemu z rodziców w wysokości różnicy między kwotą świadczenia rodzicielskiego a kwotą pobieranego przez kobietę zasiłku dla bezrobotnych pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych,
• kwotę świadczenia rodzicielskiego przysługującą za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:

• co najmniej jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny dziecka lub rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego;
• dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej – w przypadku matki albo ojca dziecka  i osoby, która przysposobiła dziecko;
• jeden z rodziców dziecka, opiekun prawny dziecka lub rodzina zastępcza z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, nie sprawują lub zaprzestali sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki;
• w związku z wychowywaniem tego samego dziecka lub w związku z opieką nad tym samym dzieckiem jest już ustalone prawo do świadczenia rodzicielskiego, dodatku do zasiłku rodzinnego, z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
• przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się, począwszy od miesiąca urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku opiekuna prawnego dziecka i rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, od miesiąca objęcia dziecka opieką, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia lub przysposobienia dziecka, a przypadku opiekuna prawnego dziecka i rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, od dnia objęcia dziecka opieką.

W przypadku złożenia wniosku po terminie, nie później jednak niż w okresach: 52 tygodni, 65 tygodni, 67 tygodni, 69 tygodni czy 71 tygodni, prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.

W przypadku:

• skrócenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego na wniosek matki dziecka po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka,
• śmierci matki dziecka,
• porzucenia dziecka przez matkę,

termin 3 miesięcy, jest liczony od dnia skrócenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, śmierci matki dziecka lub porzucenia dziecka przez matkę.

Od spełnienia kryterium dochodowego uzależnione jest przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do tego zasiłku.

• Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674,00 zł.
• W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 774,00 zł.

• Jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie lub dochód osoby uczącej się przekracza kwotę uprawniającą daną rodzinę lub osobę uczącą się do zasiłku rodzinnego, o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu (tj.: 89,00 zł) przysługującemu w okresie, na który jest ustalany, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym zasiłek rodzinny nie przysługuje.
• Przy ustalaniu uprawnień do zasiłku rodzinnego brane są pod uwagę dochody członków rodziny osiągnięte w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy oraz zmiany w sytuacji dochodowej stanowiące utratę i uzyskanie dochodu, po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, w rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych.
• Przy ustalaniu prawa do zasiłku rodzinnego w okresie zasiłkowym trwającym od dnia l listopada 2015 r. do dnia 31 października 2016 r., uwzględnia się przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie uzyskany w 2014 r.

W przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy dochód ustala się na podstawie dochodu członka rodziny powiększonego o kwotę uzyskanego dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty. Natomiast w przypadku uzyskania dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, uzyskany w tym roku dochód dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód ten był osiągnięty. Przepisy o uzyskaniu dochodu mają zastosowanie, jeśli dochód uzyskany nadal jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń rodzinnych.

Uzyskanie dochodu oznacza uzyskanie dochodu spowodowane:

• zakończeniem urlopu wychowawczego,
• uzyskaniem prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
• uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło,
• uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej,
• rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej,
• uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
• uzyskaniem świadczenia rodzicielskiego,
• uzyskaniem zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

W sytuacji uzyskania dochodu należy niezwłocznie przedłożyć w organie wypłacającym świadczenia rodzinne zaświadczenie stosownej instytucji o wysokości dochodu netto za pierwszy pełny miesiąc od jego uzyskania.

W przypadku utraty dochodu przez członka rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy lub po tym roku kalendarzowym, ustalając dochód nie uwzględnia się kwoty dochodu, który następnie został utracony.

Utrata dochodu oznacza utracenie dochodu spowodowane:

• uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego,
• utratą prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
• utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło,
• utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej,
• wyrejestrowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej lub zawieszeniem jej wykonywania w rozumieniu art. 14a ust. 1d ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.),
• utratą zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej;
• utratą zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń,
• utratą świadczenia rodzicielskiego,
• utratą zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

W przypadku ustalania dochodu z gospodarstwa rolnego, przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Jeżeli rodzina lub osoba ucząca się uzyskuje dochody z gospodarstwa rolnego oraz uzyskuje pozarolnicze dochody, dochody te sumuje się.

Ustalając dochód rodziny uzyskany z gospodarstwa rolnego, do powierzchni gospodarstwa stanowiącego podstawę wymiaru podatku rolnego wlicza się obszary rolne oddane w dzierżawę z wyjątkiem:

1. oddanej w dzierżawę, na podstawie umowy dzierżawy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego;
2. gospodarstwa rolnego wniesionego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną;
3. gospodarstwa rolnego oddanego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem Środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Ustalając dochód rodziny uzyskany przez dzierżawcę gospodarstwa rolnego oddanego w dzierżawę na powyżej wymienionych zasadach, dochód uzyskany z gospodarstwa rolnego pomniejsza się o zapłacony czynsz z tytułu dzierżawy. Natomiast ustalając dochód rodziny uzyskany z wydzierżawionego od Agencji Nieruchomości Rolnych gospodarstwa rolnego, dochód uzyskany z gospodarstwa rolnego pomniejsza się o zapłacony czynsz z tytułu dzierżawy.

W przypadku, gdy prawo do świadczeń rodzinnych ustala się na dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego, ustalając dochód uwzględnia się tylko dochód dziecka.

Dochody brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczeń rodzinnych to:

• przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c i 30e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne,
• deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pomniejszony o należny zryczałtowany podatek dochodowy i składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,
• inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (w szczególności: dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego, świadczenie rodzicielskie, zasiłek macierzyński, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, zasiłki chorobowe określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, alimenty na rzecz dzieci, wypłacone świadczenia z funduszu alimentacyjnego, stypendia socjalne, należności otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych).

Od dochodów odlicza się kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Wykaz dokumentów niezbędnych do złożenia wniosku o świadczenia rodzinne na okres zasiłkowy 2015/2016:

1. Oryginał oraz kopia dokumentu stwierdzającego tożsamość wnioskodawcy i małżonka wnioskodawcy (w przypadku cudzoziemców – karta stałego pobytu).
2. Skrócony odpis aktu urodzenia dzieci lub odpis zupełny aktu urodzenia dziecka – w przypadku, gdy ojciec dziecka, jest nieznany.
3. Orzeczenie o niepełnosprawności, umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, w przypadku, gdy w rodzinie wychowuje się dziecko niepełnosprawne.

1. Zaświadczenie szkoły albo oświadczenie o uczęszczaniu dziecka do szkoły, w przypadku, gdy dziecko ukończyło 18 rok życia (lub ukończy w trakcie okresu zasiłkowego).
2. Zaświadczenie szkoły wyższej albo oświadczenie o uczęszczaniu do szkoły wyższej, w przypadku osoby uczącej się lub osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli uczy się w szkole wyższej.
3. Dokumenty stwierdzające wysokość dochodu rodziny:
   • zaświadczenia z urzędu skarbowego albo oświadczenia wszystkich pełnoletnich członków rodziny o dochodzie podlegającym opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c i 30e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy (tj.: 2014 r.),
   • oświadczenia wszystkich pełnoletnich członków rodziny o wysokości uzyskanego dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy (tj.: 2014 r.) jeżeli członkowie rodziny rozliczają się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
   • oświadczenia wszystkich pełnoletnich członków rodziny o wysokości uzyskanego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy (tj.: 2014 r.) innego dochodu niepodlegającego opodatkowaniu,
   • zaświadczenia albo oświadczenia wszystkich pełnoletnich członków rodziny zawierające informację o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy (tj.: 2014 r.),
   • przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość alimentów, jeżeli pełnoletni członkowie rodziny są zobowiązani wyrokiem sądu lub ugodą sądową do ich płacenia na rzecz osoby spoza rodziny,
   • kopię odpisu wyroku sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub poza nią, lub kopię odpisu protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej, lub odpis zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem, zobowiązujących do alimentów na rzecz osób w rodzinie lub poza nią,
   • w przypadku, gdy osoba uprawniona nie otrzymała alimentów albo otrzymała je w wysokości niższej od ustalonej w wyroku sądu, ugodzie sądowej lub ugodzie zawartej przed mediatorem:
     • zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów, lub
     • informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o nie podjęciu tych czynności, w szczególności w związku z brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą, jeżeli dłużnik zamieszkuje za granicą,
   • dokument określający datę utraty dochodu oraz miesięczną wysokość utraconego dochodu (np.: świadectwo pracy, decyzja ZUS, decyzja z PUP, PIT-11 za 2014 r. itp.),
   • w przypadku przybycia źródła dochodu: zaświadczenie w oryginale z zakładu pracy określające wysokość uzyskanego dochodu netto z pierwszego pełnego przepracowanego miesiąca przez członka rodziny, umowa o pracę, umowa zlecenie, decyzja z PUP przyznająca prawo do zasiłku dla bezrobotnych, decyzja przyznająca rentę, emeryturę itp.
   • zaświadczenie właściwego organu gminy, nakaz płatniczy albo oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy (tj.: 2014 r.),
   • umowę dzierżawy, w przypadku oddania części lub całości gospodarstwa rolnego w dzierżawę – na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, albo oddania gospodarstwa rolnego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej,
   • umowę zawartą w formie aktu notarialnego, w przypadku wniesienia gospodarstwa rolnego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną.
4. Orzeczenie sądu zobowiązujące jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka.
5. Odpis prawomocnego wyroku sądu rodzinnego stwierdzającego przysposobienie lub zaświadczenie sądu rodzinnego lub ośrodka adopcyjno-opiekuńczego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie przysposobienia dziecka.
6. Kopię aktów zgonu rodziców lub kopię odpisów wyroków zasądzających alimenty – w przypadku osoby uczącej się.
7. Kopię odpisu prawomocnego wyroku sądu orzekającego rozwód lub separację albo kopię aktu zgonu małżonka lub rodzica dziecka, w przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko.
8. Orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka.
9. Odpis prawomocnego wyroku oddalającego powództwo o ustalenie alimentów.
10. W przypadku egzekucji komorniczej zaświadczenie komornika prowadzącego postępowanie o faktycznej wysokości otrzymanych alimentów w 2012 r. na rzecz dzieci.
11. Kartę pobytu – w przypadku cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2011 r. Nr 264, poz. 1573 oraz z 2012 r. poz. 589 i 769), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.

1. Zaświadczenie pracodawcy albo oświadczenie o terminie i okresie, na jaki został udzielony urlop wychowawczy, oraz o co najmniej sześciomiesięcznym okresie pozostawania w stosunku pracy bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego.
2. Zaświadczenie organu emerytalno-rentownego albo oświadczenie, że osoba ubiegająca się jest zgłoszona do ubezpieczeń społecznych – w przypadku gdy osoba podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
3. Imienny raport miesięczny osoby ubezpieczonej potwierdzający odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne, z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o dodatek, w przypadku złożenia oświadczenia, o którym mowa w pkt 2.
4. Zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o nie korzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym.

1. Orzeczenie o niepełnosprawności, umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.

1. Kopia skróconego aktu zgonu drugiego z rodziców dziecka.
2. Odpis zupełny aktu urodzenia dziecka, w przypadku gdy ojciec dziecka jest nieznany.
3. Postanowienie wskazujące, iż powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.

1. W przypadku nauki dziecka pełnoletniego należy dostarczyć zaświadczenie szkoły lub oświadczenie o uczęszczaniu dziecka do szkoły.

1. Zaświadczenie szkoły albo oświadczenie o uczęszczaniu dziecka do szkoły poza miejscem zamieszkania.
2. Zaświadczenie albo oświadczenie potwierdzające tymczasowe zameldowanie ucznia poza miejscem zamieszkania.
3. Oświadczenie osoby fizycznej, że dziecko wynajmuje mieszkanie.

1. Orzeczenie o niepełnosprawności.
2. Orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
3. Kopię dowodu osobistego oraz oryginał – do wglądu pracownika przyjmującego wniosek.

1. Dokumenty stwierdzające wysokość dochodu rodziny, w tym odpowiednio:
   • zaświadczenia z urzędu skarbowego albo oświadczenia członków rodziny o dochodzie podlegającym opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c i 30e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, wzory zaświadczenia i oświadczenia są określone odpowiednio w załącznikach nr 4 i 5 do rozporządzenia,
   • oświadczenia członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne o dochodzie osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
   • oświadczenia członków rodziny o dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
   • zaświadczenia albo oświadczenia członków rodziny zawierające informację o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
   • zaświadczenie właściwego organu gminy, nakaz płatniczy albo oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
   • umowę dzierżawy – w przypadku oddania części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego w dzierżawę, na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, albo oddania gospodarstwa rolnego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej,
   • umowę o wniesieniu wkładów gruntowych – w przypadku wniesienia gospodarstwa rolnego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną,
   • odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną lub odpis protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej, lub odpis zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem, zobowiązujących do alimentów na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną,
   • przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość zapłaconych alimentów, jeżeli członkowie rodziny są zobowiązani orzeczeniem sądu, ugodą sądową lub ugodą zawartą przed mediatorem do ich płacenia na rzecz osoby spoza rodziny,
   • w przypadku gdy osoba uprawniona nie otrzymała alimentów albo otrzymała je w wysokości niższej od ustalonej w orzeczeniu sądu, ugodzie sądowej lub ugodzie zawartej przed mediatorem: zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów, lub  informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą, jeżeli dłużnik zamieszkuje za granicą,
   • dokument określający datę utraty dochodu oraz miesięczną wysokość utraconego dochodu,
   • dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny oraz liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany – w przypadku uzyskania dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
   • dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty – w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy.
2. Kartę pobytu – w przypadku cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2011 r. Nr 264, poz. 1573 oraz z 2012 r. poz. 589 i 769), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.
3. Kopię dowodu osobistego oraz oryginał – do wglądu pracownika przyjmującego wniosek.
4. Orzeczenie o niepełnosprawności lub o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby wymagającej opieki.
5. Zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym.
6. Dokument/y potwierdzający rezygnację z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
7. Zaświadczenie wskazujące na fakt ubezpieczenia zdrowotnego.
8. Inne dokumenty, w tym oświadczenia, niezbędne do ustalenia prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego.

1. Orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności dziecka (orzeczenie ze wskazaniami) lub orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby dorosłej.
2. Kopię dowodu osobistego oraz oryginał – do wglądu pracownika przyjmującego wniosek.
3. Oryginał aktu urodzenia.
4. Oświadczenie o rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
5. Kopie aktów zgonu rodziców osoby wymagającej opieki.
6. Zaświadczenie wskazujące na fakt ubezpieczenia zdrowotnego.
7. Dokumenty potwierdzające dotychczasowe zatrudnienie w oryginale ( np.: Świadectwa pracy, umowy zlecenia, decyzja o ustalonym przez ZUS kapitale początkowym).
8. Zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o nie korzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym.
9. INNE DOKUMENTY – w zależności od sytuacji osoby wnioskującej, oraz osoby, nad którą ma być sprawowana opieka pracownik OPS może zażądać innych dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia wniosku w przedmiotowej sprawie.

Zasiłek rodzinny przysługuje do ukończenia przez dziecko:

• 18 roku życia, lub
• nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo
• 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Wysokość zasiłku rodzinnego, od 1 listopada 2015 r. do 31 października 2016 r., wynosi miesięcznie:

• 89,00 zł na dziecko do ukończenia 5 roku życia,
• 118,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia,
• 129,00 zł dziecko w wieku powyżej 18 roku życia.

Wysokość zasiłku rodzinnego, od 1 listopada 2016 r. do 31 października 2017 r., wynosi miesięcznie:

• 95,00 zł na dziecko do ukończenia 5 roku życia,
• 124,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia,
• 135,00 zł dziecko w wieku powyżej 18 roku życia.

Osobom uprawnionym do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:

• urodzenia dziecka,
• opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
• samotnego wychowywania dziecka,
• wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej,
• kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego,
• rozpoczęcia roku szkolnego,
• podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.

• Dodatek przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi taktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka.
• Dodatek ten wypłaca się uprawnionym osobom do ukończenia przez dziecko 1 roku życia.
• Dodatek jest świadczeniem jednorazowym wypłacanym w wysokości 1000,00 zł.
• W sytuacji urodzenia podczas jednego porodu (lub w przypadku przysposobienia) więcej niż jednego dziecka, dodatek przysługuje na każde dziecko.

• Dodatek przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego opieką uprawnionemu do urlopu wychowawczego.
• Świadczenie to jest wypłacane w wysokości 400,00 zł miesięcznie.
• Dodatek ten przysługuje nie dłużej niż przez okres:
  • 24 miesięcy kalendarzowych;
  • 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawowana jest opieka nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
  • 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawowana jest opieka nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

• Dodatek przysługuje:
  • osobie samotnie wychowującej dziecko matce lub ojcu,
  • opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:
    • drugi z rodziców dziecka nie żyje, – ojciec dziecka jest nieznany,
    • powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.
• Świadczenie przysługuje w wysokości 185,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż 370,00 zł na wszystkie dzieci.
• W przypadku samotnego wychowywania dziecka, które ma orzeczoną niepełnosprawność lub znaczny stopień niepełnosprawności, kwotę dodatku zwiększa się o 80,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160,00 zł na wszystkie dzieci.

• Dodatek przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu albo opiekunowi prawnemu dziecka.
• Dodatek przysługuje w wysokości 90.00 zł miesięcznie na trzecie i każde następne dziecko uprawnione do zasiłku rodzinnego.

• Dodatek przysługuje na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka.
• Dodatek przysługuje:
  • na niepełnosprawne dziecko w wieku do ukończenia 16 roku życia,
  • na dziecko niepełnosprawne w stopniu znacznym lub umiarkowanym, w wieku powyżej 16 lat do ukończenia 24 lat.
• Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości:
  • 80.00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
  • 100.00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

• Dodatek przysługuje raz w roku na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem przez dziecko roku szkolnego jak również rocznego przygotowania przedszkolnego.
• Dodatek jest wypłacany w wysokości 100.00 zł na dziecko, które rozpoczęło naukę w szkole lub roczne przygotowanie przedszkolne.

• Dodatek przysługuje na częściowe pokrycie wydatków związanych z podjęciem przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła, przeznaczony jest dla:
  • uczniów realizujących obowiązek szkolny w szkole ponadgimnazjalnej lub szkle artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki,
  • a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności.
• Dodatek przysługuje na częściowe pokrycie wydatków związanych z podjęciem przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania w związku z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła, przeznaczony jest dla uczniów szkól ponadgimnazjalnych, a także szkól artystycznych, w których realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki.
• Miesięczna wysokość dodatku na dziecko zamieszkujące w miejscowości, w której znajduje się szkoła wynosi, 105,00 zł, a na dziecko dojeżdżające z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się szkoła, wynosi 63,00 zł.

Świadczenia opiekuńcze, to:

• zasiłek pielęgnacyjny (153,00 zł),
• specjalny zasiłek opiekuńczy (520,00 zł),
• świadczenie pielęgnacyjne (1200,00 zł / 1300,00 zł).

Zasiłek pielęgnacyjny, w wysokości 153,00 zł miesięcznie, przysługuje:

• niepełnosprawnemu dziecku,
• osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
• osobie, która ukończyła 75 lat,
• osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.

Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje:

• osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie,
• jeżeli członkom rodziny przysługują za granicą świadczenia na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tych osób, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej,
• osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego, z tytułu otrzymywanego świadczenia w ZUS lub KRUS.

Do wniosku o zasiłek pielęgnacyjny, należy dołączyć:

• orzeczenie o niepełnosprawności,
• orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
• kopię dowodu osobistego oraz oryginał (do wglądu pracownika przyjmującego wniosek).

Specjalny zasiłek opiekuńczy, w wysokości 520,00 zł miesięcznie przysługuje:

• osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 i 1529) ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielniej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji,
• jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty kryterium dochodowego wynoszącego 764 zł netto (na podstawie dochodów z roku poprzedzającego okres zasiłkowy, tj.: 2014, z uwzględnieniem utraty i uzyskania dochodu),
  w kwocie 520 zł miesięcznie.

Za dochód osoby sprawującej opiekę, zgodnie z art. 3 pkt 16 ustawy o świadczeniach rodzinnych, uważa się dochód następujących członków rodziny:

• małżonków,
• rodziców dzieci,
• opiekuna faktycznego dziecka oraz
• pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25 roku życia, a także
• dziecko, które ukończyło 25 rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy.

Do członków rodziny nie zalicza się:

• dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego,
• dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także
• pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki, uważa się dochód następujących członków rodziny:

1. W przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia:
   • osoby wymagającej opieki,
   • rodziców osoby wymagającej opieki,
   • małżonka rodzica osoby wymagającej opieki,
   • osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko,
   • pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-d, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia,

z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz.

1. W przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:
   • osoby wymagającej opieki,
   • małżonka osoby wymagającej opieki,
   • osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko,
   • pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-c, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia,

z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:

1. Osoba sprawująca opiekę:
   • ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno – rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
   • podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów,
   • ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego,
   • legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
2. Osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotów wykonujących działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu.
3. Na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury.
4. Członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;
5. Na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego.
6. Na osobę wymagającą opieki członek rodziny jest uprawniony za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w wysokości 1 200,00 zł do 31 grudnia 2015 r., natomiast w wysokości 1 300,00 zł od dnia 01 stycznia 2016 r., miesięcznie przysługuje:

• matce albo ojcu,
• opiekunowi faktycznemu dziecka,
• osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną, w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
• innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności,

jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Osobom, o których mowa w pkt. 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

1. rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
2. nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
3. nie ma osób, o których mowa w pkt. 2 i 3, lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

• nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
• w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

1. Osoba sprawująca opiekę:
   • ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
   • ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;
2. Osoba wymagająca opieki:
   • pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
   • została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej z dzieckiem, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu.
3. Na osobę wymagającej opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury.
4. Członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, albo do świadczenia pielęgnacyjnego na tę lub inną osobę w rodzinie lub poza rodziną specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego.
5. Na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego.
6. Na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, należy dołączyć:

1. Orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności dziecka lub orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby dorosłej.
2. Kopię dowodu osobistego oraz oryginał (do wglądu pracownika przyjmującego wniosek).
3. Kopia aktu urodzenia oraz oryginał (do wglądu pracownika przyjmującego wniosek).
4. Oświadczenie o rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub oświadczeniu o niepodejmowaniu zatrudnienia.
5. Kopie aktów zgonu rodziców osoby wymagającej opieki.
6. Zaświadczenie/oświadczenie wskazujące na fakt ubezpieczenia zdrowotnego.
7. Dokumenty potwierdzające dotychczasowe zatrudnienie w oryginale (np.: Świadectwa pracy, umowy zlecenia, decyzja o ustalonym przez ZUS kapitale początkowym).
8. Zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o nie korzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym.
9. INNE DOKUMENTY – w zależności od sytuacji osoby wnioskującej, oraz osoby, nad którą ma być sprawowana opieka, pracownik OPS może zażądać innych dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia wniosku w przedmiotowej sprawie.

Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, tzw. BECIKOWE – art. 15b ustawowy o świadczeniach rodzinnych:

1. Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, przysługuje jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekroczy kwoty 1922,00 zł netto, przysługuje:
   • ojcu lub matce,
   • opiekunowi prawnemu,
   • opiekunowi faktycznemu dziecka (oznacza to osobę faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka).

1. Wniosek o wypłatę zapomogi składa się w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka.
2. Jednorazową zapomogę przyznaje się w wysokości 1000 zł na jedno dziecko.
3. Do wniosku o ustalenie prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka, należy dołączyć m.in.:
   • kserokopię dokumentu stwierdzającego tożsamość wnioskodawcy (dowód osobisty, paszport),
   • kserokopię skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka/dzieci,
   • zaświadczenie, potwierdzające, iż matka dziecka była pod opieką medyczną, nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu,
   • w przypadku, gdy jedno z rodziców zameldowanej jest w poza Miastem Grybów, zaświadczenie, potwierdzające, iż osoba, nie ubiegała się o ustalenie prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka w miejscu zameldowania,
   • przy ustalaniu prawa do przedmiotowego świadczenia, w szczególności ustalenia czy spełnione jest kryterium dochodowe, mają zastosowanie przepisy dotyczące ustalania dochodu określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych.

Dochody brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczeń rodzinnych to:

• przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c i 30e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne,
• deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pomniejszony o należny zryczałtowany podatek dochodowy i składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,
• inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (w szczególności: dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego, świadczenie rodzicielskie, zasiłek macierzyński, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, zasiłki chorobowe określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, alimenty na rzecz dzieci, wypłacone świadczenia z funduszu alimentacyjnego, stypendia socjalne, należności otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych).

Niektóre  gminy mogą pozwolić sobie na wypłatę dodatkowych środków tj.:

• zapomóg (na podstawie art. 22a),
• świadczeń (na podstawie art. 22b).

• Rada gminy/miasta w drodze uchwały może przyznać zamieszkałym na terenie jej działania osobom jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia ich dziecka.
• Szczegółowe zasady udzielania zapomogi określa uchwała rady gminy/miasta.
• W związku z urodzeniem się jednego dziecka może być przyznana tylko jedna zapomoga.
• Wypłaty zapomóg finansowane są ze środków własnych gminy/miasta.

• Rada gminy/miasta, biorąc pod uwagę lokalne potrzeby w zakresie świadczeń na rzecz rodziny, może w drodze uchwały, ustanowić dla osób zamieszkałych na terenie jej działania świadczenia na rzecz rodziny inne niż: zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego, świadczenia opiekuńcze, zapomoga wypłacana przez gminy, jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka i świadczenie rodzicielskie.
• Szczegółowe zasady owych przyznawania świadczeń oraz ich wysokość określa uchwała, rady gminy/miasta.
• Wypłaty świadczeń, o których mowa finansowane są ze środków własnych gminy/miasta.

Od 1 stycznia 2017 roku weszła w życie ustawa o wspieraniu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. z 2016 r. nr 1860). Realizacją art. 10 tej ustawy zajmował się będzie Ośrodek Pomocy Społecznej w Grybowie.

Osoby, których dziecko urodziło się nieuleczalnie chore, będą mogły starać się o nowe świadczenie. Wchodzące w życie od nowego roku, jednorazowe świadczenie po urodzeniu dziecka to jeden z elementów programu „Za życiem” skierowanego do szczególnej grupy rodziców.

Będzie to wsparcie dla osób, u których dziecka zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, o ile powstały w prenatalnym okresie rozwoju lub w czasie porodu.

Wniosek o to świadczenie będzie mogła złożyć matka, ojciec, opiekun prawny lub faktyczny dziecka. Aby otrzymać 4 tys. zł wsparcia, wniosek trzeba złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Przyjmowaniem wniosków, ich rozpatrywaniem oraz wypłacaniem pieniędzy w mieście Grybów zajmować się będzie Ośrodek Pomocy Społecznej w Grybowie, ul. Ogrodowa 4, tel. 0-18 445 21 62.

Nowe świadczenie będzie niezależne od kryterium dochodowego.

Pomoc z ustawy „Za życiem” nie będzie uwzględniana jako dochód przy ubieganiu się o inne świadczenia na dzieci. Dotyczy to m.in świadczeń rodzinnych, z Funduszu Alimentacyjnego oraz świadczenia wychowawczego, czyli 500 zł na pierwsze dziecko. Nowa zapomoga nie będzie też traktowana jako dochód przy ubieganiu się o wsparcie z systemu pomocy społecznej.

Wystąpienie ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia albo nieuleczalnej choroby zagrażającej życiu dziecka, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju lub w czasie porodu, musi być potwierdzone zaświadczeniem wystawionym przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, z którym NFZ podpisał umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo zatrudnionego lub wykonującego zawód w przychodni mającej kontrakt z funduszem.

Lekarz musi mieć specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii. Ponadto do otrzymania 4 tys. zł jednorazowego świadczenia potrzebne będzie zaświadczenie, potwierdzające, że przyszła matka pozostawała pod opieką medyczną od co najmniej 10. tygodnia ciąży do porodu – jest to takie samo zaświadczenie wystawione przez lekarza lub położną, które jest potrzebne do uzyskania becikowego.

Ilekroć w ustawie jest mowa, o przepisach o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego – oznacza to:

• rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 166 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 5, str. 72) oraz
• rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 284 z 30.10.2009, str. 1).

Stronia www dotycząca Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego, zawiera poniższe informacje tj.:

• ustalanie koordynacji,
• informacje ogólne,
• postępowanie w sprawach z wniosków,
• wystawianie zaświadczeń na formularzach serii E oraz SEDy,
• informacje dla organów właściwych,
• wykaz instytucji łącznikowych,
• kontakt,
• wzory dokumentów i oświadczeń – do pobrania,
• przydatne linki.

ROPS. Od potrzeb do rozwiązań.

Tworzymy przestrzeń do godnego życia Małopolan

Celem działania ROPS jest realizacja zadań samorządu woj. małopolskiego w zakresie polityki społecznej, a w szczególności pomocy społecznej, przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, przeciwdziałania przemocy, w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, wspierania rodziny i pieczy zastępczej, a także zadań powierzonych na podstawie innych przepisów, porozumień i umów.

Ilekroć w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tj. Dz. U. z 2015 poz. 114 z późn. zm.), jest mowa o: