„Uchronić od zapomnienia – prezentacja kultur pogranicza polsko-słowackiego” jest projektem partnerskim Miasta Grybów oraz Wielki Szarysz (Veľký Šariš, Preszowski Kraj Samorządowy, Słowacja). Oba miasta już długie lata łączy troska o rozwój kulturalno-turystyczny w rozumieniu transgranicznym.
Osoby zajmujące się tą tematyką w partnerskich instytucjach w przeszłości niejednokrotnie wspólnie omawiały tematy związane z rozwiązywaniem kluczowego problemu pogranicza, jakim jest mała liczba turystów odwiedzających region oraz niska wiedza mieszkańców tego obszaru nt. kultury i historii pogranicza PL-SK. Po kolejnych rozmowach podjęto decyzję o wspólnej pracy nad niniejszym projektem. Działania projektu zostały tak zaplanowane, że całkowita jego realizacja oraz osiągnięcie wskaźników jest możliwe tylko w wypadku zsynchronizowanych działań partnerów.
Głównym celem projektu jest promocja dziedzictwa kulturowego obszaru pogranicza oraz upowszechnianie twórczości artystycznej, zjawisk i trendów w zakresie muzyki folklorystycznej i regionalnej pogranicza oraz wzmocnienie tożsamości regionalnej mieszkańców tego obszaru poprzez wdrożenie kompleksowych działań edukacyjno-promocyjnych w okresie od kwietnia do października 2017 roku.
W ramach projektu zaplanowano następujące działania:
- Międzynarodowy Festiwal Pogranicza Polsko-Słowackiego – Wiosna na pograniczu.
- Spotkanie w Wielkim Szaryszie.
- Organizacja wydarzenia kulturalnego pn. Jesień na pograniczu.
- Przygotowanie i wydanie albumu promocyjno-informacyjnego oraz produkcja filmu promocyjnego prezentującego kulturę i krajobraz pogranicza.
Cele szczegółowe projektu:
- Rozbudzenie świadomości kulturalno-historycznej wśród mieszkańców pogranicza poprzez organizację wydarzeń kulturalnych oraz opracowanie i wydanie publikacji (albumu) nt. kultury i zasobów miast pogranicza a także stworzenie filmu promującego kulturę tego obszaru wraz z budową podstrony www gdzie zgromadzone zostaną informacje nt. kultury, historii, tradycji itp. miast partnerskich dostępne dla szerokiego grona odbiorców w tym osób z niepełnosprawnościami.
- Zainteresowanie dzieci historią i kulturą terenu Euroregionu Tatry poprzez organizację wydarzeń rekonstrukcyjnych, plenerów malarsko-rzeźbiarskich oraz wydanie albumu prezentującego kulturę i piękno natury Miast partnerskich wraz z ich publikacją w Internecie.
- Stworzenie nowego e-produktu kulturalnego prezentującego kulturę i zasoby miast pogranicza co pozwoli na aktywną promocję obszaru pogranicza w elektronicznych mediach.
W dniach 27-28 maja br. na terenie grodu „Stara Baśń” w Grybowie miało miejsce wydarzenie kulturalne pn. „Międzynarodowy Festiwal Pogranicza Polsko-Słowackiego – Wiosna na Pograniczu”, zrealizowane przez Miasto Grybów w ramach projektu „Uchronić od zapomnienia – prezentacja kultur pogranicza polsko-słowackiego”, którego partnerem jest słowackie miasto Veľký Šariš.
Pierwszego dnia po uroczystym rozpoczęciu imprezy, powitaniu przybyłych gości, artystów i wystawców można było podziwiać dorobek rękodzieła artystycznego wystawców z terenu pogranicza polsko-słowackiego. Odbyły się również plenerowe warsztaty malarskie, a także warsztaty artystyczne dla dzieci, w których wzięło udział 50 osób. W trakcie trwania pierwszego dnia imprezy odbyła się również degustacja potraw regionalnych z pogranicza polsko-słowackiego. Sobotni dzień zwieńczyły pokazy artystyczne – teatr ognia.
Następnego dnia pokazy rzemiosła średniowiecznego rozpoczynały się przy dźwiękach koncertu muzyki dawnej. Odbyły się również pokazy dawnych sztuk walki oraz tańców dawnych połączone z warsztatami dla publiczności.
Kulminacyjnym punktem drugiego dnia wydarzenia kulturalnego była inscenizacja obrony grodu „STARA BAŚŃ” przed wojskami Mongolskimi w wykonaniu grup rekonstrukcyjnych z Polski i Słowacji.
W pierwszym dniu imprezy uczestniczyło 506 osób, natomiast drugiego dnia 529 osób.
W dniach 9-10 września 2017 r. (sobota, niedziela) na terenie Stadionu Miejskiego w Grybowie miało miejsce wydarzenie kulturalne pn. „Jesień na Pograniczu”, zrealizowane przez Miasto Grybów w ramach projektu „Uchronić od zapomnienia – prezentacja kultur pogranicza polsko-słowackiego”, którego partnerem jest słowackie miasto Veľký Šariš.
Pierwszego dnia po uroczystym rozpoczęciu imprezy, powitaniu przybyłych gości, artystów i wystawców rozpoczął się jarmark produktów regionalnych z obszaru pogranicza polsko-słowackiego. Publiczność uczestniczyła w występach 10 zespołów – 5 z Polski (Nastolatki, Explosion Juniors, Explosion Adults, Kowalnia, Konwój) oraz 5 ze Słowacji (Kelemeské furmani, Prešovskí Heligonkári, Cemjata, Hass Band, Klena & Klenoty). Na zakończenie imprezy wystąpiły 2 solistki Gabriela Motyka i Diana Dunčková.
W niedzielę swój ciąg dalszy miał jarmark produktów regionalnych z obszaru pogranicza polsko-słowackiego. Odbyły się tego dnia koncerty Orkiestry Reprezentacyjnej Straży Granicznej z Nowego Sącza oraz Chóru Belfersingers, wystąpiły także solistki Gabriela Motyka oraz Katka Koščova.
W pierwszym dniu imprezy uczestniczyło 676 osób, natomiast drugiego dnia 540 osób.
Wielkie Miasta Pogranicza – Grybów i Veľký Šariš
Film wyprodukowany w ramach projektu “Uchronić od zapomnienia – prezentacja kultur pogranicza polsko-słowackiego” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Program Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020.
Z wielką przyjemnością pragniemy przekazać w Państwa ręce publikację, opisującą kilkusetletnią, barwną historię dwóch miast partnerskich – Grybowa i Veľkýego Šariša. Album jest efektem realizacji wspólnego projektu pn. „Uchronić od zapomnienia – prezentacja kultur pogranicza polsko-słowackiego” w ramach Programu Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020, ale również efektem kilkunastoletniej współpracy i wymiany międzynarodowej pomiędzy obydwoma miejscowościami.
Grybów i Veľký Šariš założone zostały jako miasta w podobnym okresie i przez kilka stuleci miały zdecydowany wpływ na rozwój swoich regionów, zachowały również swoje prawa miejskie. Późniejsze losy zmieniły zasięg tego oddziaływania, ale tradycja i urok stuleci pozostał.
W albumie staramy się przywołać obrazy z przeszłości, ale również poprzez liczne zdjęcia ukazać dzisiejszy rozwój miast oraz chronione i zachowane przez wieki walory krajobrazowe.
Mamy nadzieję, że bogata historia, piękno przyrody oraz gościnność i serdeczność mieszkańców tych terenów, zachęcą zawsze mile widzianych Gości do zaplanowania wypoczynku w dobrze przygotowanej bazie noclegowej, gastronomicznej i rekreacyjnej.
Burmistrz Miasta Grybów
/-/ Paweł Fyda
Plik EPUB [120 MB]
Wersja na czytniki elektroniczne.
Plik PDF [42 MB]
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Program Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020.