W ramach godzin wychowawczych uczniowie klasy IVb realizują zadania projektowe związane z kręgiem tematycznym „Oswajamy tradycje”. Jak wiadomo, tradycje to przekazywane z pokolenia na pokolenie treści kulturowe (obyczaje, poglądy, wierzenia, sposoby myślenia i zachowania, normy postępowania, itp.).
Celem działań czwartoklasistów jest przede wszystkim poznanie zwyczajów i tradycji obchodzonych w Polsce i na świecie oraz poznanie ich znaczeń i źródeł. Współcześnie ważne jest zwrócenie uwagi szczególnie na ten ostatni aspekt, gdyż w dobie komercjalizacji i konsumpcjonizmu często zatraca się te pierwotne wartości. Uczniowie obserwowali zderzenie starych obyczajów z popkulturą. Ich działania były także ukierunkowane na tworzenie klasowych tradycji, które można by zapisywać w kronice i pielęgnować.
W związku z kończącym się karnawałem warto przywołać i zestawić tradycje związane z trzema świętymi: Andrzejem, Mikołajem oraz Walentym. Uczniowie klasy IVb starali się dotrzeć do źródeł i poznać pierwotne znaczenia, obyczaje i wierzenia związane z popularnymi andrzejkami, mikołajkami oraz walentynkami. Poznawali, jakie treści kryją się pod znakami kultury popularnej. Uczyli się także, co potraktować poważnie, a co z dystansem i humorem.
W listopadzie uczniowie gromadzili wiadomości związane z wigilią św. Andrzeja. Podczas zajęć mieli okazję ustalić, że tradycje andrzejkowych wróżb sięgają w Polsce XVI w. i miały wtedy charakter matrymonialny. Ciekawostką było to, że dotyczyły tylko kobiet, a odpowiednikiem święta dla mężczyzn były katarzynki.
Czwartoklasiści przy okazji mogli przeczytać teksty, obejrzeć obrazy i ilustracje przedstawiające, jak dawniej obchodzono andrzejki. Zadanie projektowe polegało na przygotowaniu wróżb i dekoracji na klasowy wieczór andrzejkowy. Musieli tylko pamiętać, że „wróżby czas poddaje swojej próbie” i podejść do zabawy z uśmiechem i humorem. Były ciastka z wróżbą, odczytywanie inicjałów zapisywanych atramentem sympatycznym, losowanie imion, zawodów, wróżenie z obierek jabłka, kubka i inne. Teraz wystarczy poczekać, aż przepowiednie się spełnią.
Tematem grudniowym były mikołajki. Przy tej okazji uczniowie poznawali historię działalności świętego Mikołaja, czyli biskupa Miry. Dowiedzieli się także, że zwyczaj obdarowywania prezentami jest znany już od średniowiecza. Ciekawostką było to, że współczesny baśniowy wizerunek świętego Mikołaja jest znany dopiero od XIX w. Zadaniem każdego z uczniów było anonimowe obdarowanie upominkiem wylosowanej koleżanki/kolegi z klasy. Zadanie zostało zrealizowane – wszyscy byli zachwyceni podarkami.
Luty upływał pod znakiem karnawału. Uczniowie klasy IVb gromadzili informacje związane z obchodami walentynek – kontrowersyjnych i krytykowanych. Czwartoklasiści próbowali je „oswoić”, poznając źródła i zwyczaje. I tu znów cofnęli się bardzo daleko, bo do III w., kiedy to św. Walenty – biskup Terni – towarzyszył prześladowanym chrześcijanom, aż do momentu, kiedy sam został pojmany i zabity 14 lutego 267r. z powodu udzielania błogosławieństwa rzymskim legionistom, którzy zakładali rodziny, a nie wolno im było tego robić. Od tego momentu rozwinął się kult świętego Walentego w Europie jako patrona zakochanych, wiele wieków później dotarł do Stanów Zjednoczonych, a w latach 90. XX w. do Polski. Walentynki są więc obchodzone już od średniowiecza i mają chrześcijański rodowód. Zadaniem projektowym uczniów było znaleźć i wyjaśnić związki frazeologiczne związane z miłością i zakochaniem oraz przygotować tematyczną dekorację. Pojawiły się serca, motyle oraz hasła: miłość rodzicielska, miłość platoniczna, miłość własna, stara miłość nie rdzewieje, miłosny trójkąt, zakochać się na zabój, miłość do grobowej deski, miłość od pierwszego wejrzenia, zakochany po uszy, itp.
Poza walorami poznawczymi zajęcia miały charakter integracyjny. Uczniowie uczyli się współdziałania, mieli okazję wykazać się koleżeństwem oraz wspólnie spędzić czas w miłej, radosnej i życzliwej atmosferze, co w tym trudnym czasie jest bardzo ważne. Szczególne podziękowania należą się rodzicom za wsparcie i przepyszne smakołyki, które dopełniły obraz obyczajów i tradycji.
Tekst/zdjęcia: Aneta Korzeniowska
