Szkoła Podstawowa nr 1 w Grybowie w bieżącym roku wzięła udział w Kampanii zorganizowanej przez Zarząd Okręgu LOP w Nowym Sączu pt. „Wiosenne wypalanie traw – ogień niesie przyrodzie śmierć i zniszczenie”.
W ramach Kampanii w II semestrze roku szkolnego 2020/2021 zostały podjęte następujące działania:
- przeprowadzenie w klasach trzecich lekcji na temat wypalania traw przez wychowawców: p. Katarzynę Chronowską, p. Ewę Nowak, p. Karinę Budzyk, p. Grażynę Madoń – realizacja w ramach zajęć dydaktycznych;
- uczniowie klas siódmych wykonali plakaty dotyczące wypalania traw w formie grafiki komputerowej pod kierunkiem p. Tomasza Mitoraja – realizacja w ramach zajęć dydaktycznych;
- przeprowadzenie wywiadu przez uczennicę Gabrielę Krok z Zastępcą Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Gorlicach – st. kpt. mgr inż. poż. Waldemarem Krokiem;
- koordynacja działań informacyjnych na terenie Szkoły Podstawowej nr 1 w Grybowie w zakresie realizowanej kampanii oraz przeprowadzenie pogadanek na temat szkodliwości wypalania traw – Alina Polańska.
Zachęcam do przeczytania wywiadu oraz obejrzenia kilku plakatów informacyjnych wykonanych przez uczniów naszej szkoły.
Opiekun SK LOP
Alina Polańska
Rozmowa na temat skutków wypalania traw z panem Waldemarem Krokiem, Zastępcą Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Gorlicach.
Kiedy rozpoczyna się sezon na wypalanie traw?
Sezon na wypalanie traw rozpoczyna się wczesną wiosną, kiedy to topniejący śnieg odsłania suche trawy, a słońce i wiatr osuszają je. Nie można konkretnie określić daty rozpoczęcia ponieważ jest to zależne od warunków atmosferycznych. Można natomiast stwierdzić, że początki wypalania traw rozpoczynają się w pierwsze słoneczne dni wiosny. Najwięcej pożarów odnotowuje się w miesiącu marcu i kwietniu.
Dlaczego ludzie wypalają trawy?
Głównym czynnikiem mający wpływ na wypalanie traw jest potraktowanie tego sposobu jako szybki, tani i skuteczny sposób na usunięcie pozostałości roślinnych, pozostawionych jesienią, jak również sposób na uporządkowanie swoich terenów rolnych. Należy nadmienić, że znaczna ilość pożarów traw wywołane jest przez młodociane osoby dla zabawy, czego w żaden sposób nie można usprawiedliwić.
Jakie zagrożenia niesie ze sobą wypalanie traw?
Wypalanie traw niesie za sobą bardzo duże zagrożenie, które dotyka wszystkich. Sam pożar traw często jest nieprzewidywalny ze względu na szybki rozwój, który uzależniony jest od wiatru i niejednokrotnie osiąga bardzo duże rozmiary. Często zmienia kierunek swojego rozwoju, dlatego bywa zaskoczeniem nawet dla gaszących strażaków. Średnia prędkość pożaru trawy to ok. 20 km/h. W trakcie spalania wydziela się duże zadymienie. Skutkami pożarów są niejednokrotnie wielomilionowe straty w mieniu, nieodwracalne straty w środowisku naturalnym oraz wypadki z ludźmi kończące się poważnymi poparzeniami, a nawet śmiercią. Ofiarami tych zdarzeń są niejednokrotnie sami sprawcy podpaleń, jak również osoby postronne oraz strażacy biorący udział w akcjach gaśniczych.
Jak często zdarzają się wyjazdy straży do podpaleń trawy?
Jak sami możemy zauważyć wiosną dosyć często na drogach widzimy pędzący wóz strażacki. Zdarzeń odnotowuje się bardzo dużo, dla przykładu na terenie całego powiatu nowosądeckiego dziennie zdarza się nawet kilkadziesiąt pożarów. Należy jednak zaznaczyć, że co roku ilość zdarzeń maleje i ma to głównie związek z prowadzoną edukacją i prewencją społeczną, jak również działaniem Policji. Jedną z prowadzonych akcji przez Państwową Straż Pożarną jest akcja „STOP POŻAROM TRAW”. Ochotnicza Straż Pożarna w Grybowie w okresie wypalania traw bierze udział w kilku pożarach dziennie. W roku pożary traw stanowią ok. 35 % wszystkich pożarów.
Jaki procent podpaleń to podpalenia celowe?
Większość pożarów traw to pożary wywołane celowo przez człowieka. Można powiedzieć, że ponad 90 % to podpalenia celowe oraz zdarzenia, które w wyniku kontrolowanego spalania wymknęły się z pod kontroli.
Jaki wpływ ma wypalanie traw na ludzi?
Wypalanie traw stanowi ogromne zagrożenie dla ludzi. Zagrożenie wynika głównie ze zmiany kierunku ognia oraz silnego zadymienia, które sprawia że się dusimy, jak również ma negatywny wpływ na ruch drogowy, ograniczając widoczność. Co roku w pożarach traw poszkodowani zostają ludzie, którzy zaskoczeni zmianą kierunku ognia znajdują się odcięci od możliwości ucieczki, zaczadzają się dymem i pozostają na terenie pożaru. Skutkami takich sytuacji są poparzenia ciała, a nawet śmierć. Ofiarami tych zdarzeń są niejednokrotnie sami sprawcy podpaleń, jak również osoby postronne oraz strażacy biorący udział w akcjach gaśniczych. W 2019 roku w pożarach traw śmierć poniosło 10 osób.
Ponadto zagrożenie powstaje dla zabudowań (domów, budynków gospodarczych i inwentarskich). Osoby które dokonują podpaleń sugerują się kierunkiem wiatru, który często się zmienia. Pożary domów i zabudowań gospodarczych są częstym skutkiem wypalania traw. Często zdarzają się przypadki, że osoby które podpaliły trawę dzwonią do straży pożarnej z prośbą o pomoc bo ogień zmienił kierunek i boją się o własne domostwo.
Jaki wpływ ma wypalanie traw na zwierzęta?
Dla zwierząt pożary traw stanowią bardzo duże zagrożenie ponieważ na terenie traw posiadają zbudowane gniazda, nory, a tereny łąk lub tereny leśne są ich naturalnym środowiskiem. W trakcie pożaru, a nawet samego zadymienia zwierzęta wpadają w popłoch. Wiele z nich traci orientację i wpada wprost w płomienie. Zagrożenie jest również dla samych roślin, płodów rolnych i upraw, drzew, młodników i lasów. Pożary które wymykają się z pod kontroli ludzkiej przenoszą się na tereny uprawne i leśne gdzie stanowią ogromne zagrożenie dla kompleksów leśnych i zwierząt, a działania gaśnicze stają się bardzo trudne.
Jakie są kary za wypalanie traw?
Zakaz wypalania traw zawarto w następujących aktach prawnych:
- Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. 2018 r. poz. 142):
- art. 131 pkt 12: „Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów”;
- art. 131: „Kto wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary – podlega karze aresztu albo grzywny”;
- Ustawa z dnia 28 września 1991 roku o lasach (Dz. U. z 2017 r. poz. 788):
- art. 30 ust. 3 pkt 3: „w lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 metrów od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności: rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego, korzystania z otwartego płomienia, wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych”.
Za wykroczenia tego typu grożą surowe sankcje:
- art. 82 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeksu wykroczeń (Dz. U. z 2018 r. poz. 618) – kara aresztu, nagany lub grzywny, której wysokość w myśl art. 24 § 1 może wynosić od 20 do 5000 złotych;
- art. 163 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeksu karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 ze zm.): „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.
Rozmowę przeprowadziła: Gabriela Krok, uczennica SP1 w Grybowie.
Odpowiedzi udzielił: st. kpt. mgr inż. poż. Waldemar Krok, Zastępca Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Gorlicach.