Legionellozowe zapalenie płuc

Informacje ECDC (Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób) dotyczące legionellozowego zapalenia płuc dla kierowników obiektów zakwaterowania turystycznego.

Co roku odnotowuje się ponad 1000 przypadków zachorowań na legionellozowe zapalenie płuc u osób podróżujących. Ryzyko zachorowań związanych z pobytem w obiektach zakwaterowania turystycznego można jednak obniżyć. Niniejsza ulotka zawiera informacje na ten temat dla właścicieli i osób zarządzających obiektami zakwaterowania turystycznego (np. hoteli, apartamentów, ośrodków kempingowych).

Co to jest legionellozowe zapalenie płuc?

Legionellozowe zapalenie płuc (postać płucna legionellozy, inna nazwa – choroba legionistów) jest typem ciężkiego zapalenia płuc, wywołanego przez bakterie z rodzaju Legionella. Śmiertelność w tej chorobie wynosi 5-10 %. Nie każda osoba narażona na kontakt z bakteriami Legionella zachoruje. Na większe ryzyko zachorowania spowodowanego przez bakterie Legionella narażone są osoby z różnymi chorobami współistniejącymi, osoby palące i osoby w starszym wieku. Objawy pojawiają się na ogół od dwóch do dziesięciu dni po zakażeniu, ale w rzadkich przypadkach mogą wystąpić nawet po trzech tygodniach.

Choroba zwykle rozpoczyna się od gorączki, dreszczy, bólu głowy i bólu mięśni. Następnie pojawia się suchy kaszel i problemy z oddychaniem, które mogą przechodzić w ciężkie zapalenie płuc. U około jednej trzeciej pacjentów występuje także biegunka i wymioty, a u około połowy dezorientacja lub zaburzenia świadomości. Większość chorych wymaga hospitalizacji i leczenia odpowiednimi antybiotykami. Do rozpoznania choroby konieczne jest wykonanie specjalnych testów laboratoryjnych. Choroba jest często rozpoznawana po powrocie podróżującego do domu.

W jaki sposób można się zarazić bakteriami Legionella?

Zakażenie bakteriami Legionella następuje w wyniku wdychania zawierających te bakterie mikroskopijnych kropelek wody zawieszonych w powietrzu (aerozoli) . Bakterie Legionella żyją w wodzie i namnażają się w sprzyjających warunkach – na przykład w stojącej wodzie w sieciach wodociągowych w temperaturze od 20°C do 50°C. Aerozole zawierające bakterie Legionella mogą powstawać na przykład w trakcie wypływu wody z kranu lub prysznica, poprzez wydostające się z wody pęcherzyki w basenie typu SPA lub w niektórych systemach klimatyzacji.

Czy źródłem zakażenia jest obiekt zakwaterowania?

Jeżeli wiadomo, że osoba z legionellozowym zapaleniem płuc przebywała w określonym obiekcie zakwaterowania, nie musi to oznaczać, że właśnie tam nastąpiło zakażenie. Do zakażenia mogło dojść w wielu różnych miejscach. Jeżeli jednak w tym samym obiekcie zakwaterowania przebywało dwóch lub więcej chorych, zwłaszcza w krótkim przedziale czasu, bardziej prawdopodobne jest, że obiekt ten jest źródłem zakażenia. W takiej sytuacji konieczne jest pilne przeprowadzenie w nim kontroli.

Kierownik obiektu zakwaterowania turystycznego powinien mieć świadomość zagrożenia legionellozowym zapaleniem płuc i podjąć wszelkie możliwe środki w celu zmniejszenia tego zagrożenia.

Jakie są obszary ryzyka w obiektach zakwaterowania turystycznego?

Ryzyko zakażenia występuje we wszystkich miejscach, w których mogą powstawać aerozole wodne. Ich przykładem mogą być:

• prysznice i krany,
• baseny typu SPA/wanny typu whirlpool, wieże chłodnicze i skraplacze wyparne, wykorzystywane w klimatyzacji,
• fontanny ozdobne, zwłaszcza w pomieszczeniach,
• nawilżane stanowiska do ekspozycji żywności i inne urządzenia ze zraszaniem,
• systemy wodne węży ogrodowych, stosowanych do podlewania roślin.

Gdzie mogą występować i namnażać się bakterie Legionella?

• w wodzie o temperaturze od 20°C do 50°C,
• w zbiornikach lub cysternach z gorącą i zimną wodą,
• w rurach z niewielkim przepływem wody lub bez przepływu wody (w tym w nieużytkowanych pokojach),
• w osadach, biofilmie i zanieczyszczeniach na wewnętrznych powierzchniach rur i zbiorników,
• na gumie i naturalnych włóknach w zmywarkach i uszczelkach,
• w ogrzewaczach wody i zbiornikach do magazynowania gorącej wody,
• w kamieniu i rdzy w rurach, prysznicach i kranach.

Warunki te sprzyjają występowaniu i namnażaniu się bakterii Legionella oraz zwiększają ryzyko zakażenia gości i personelu tymi bakteriami

Załączona ulotka zawiera dodatkowe informacje dotyczące monitorowania zachorowań oraz co należy zrobić by uniknąć zakażeń bakteriami Legionella wśród swoich gości.